Fallar ve geleceği tahmin etmeye yönelik uygulamalar geçmişten günümüze kadar gelen sahte bilimlerdir. Fallar ve astrolojik tahminlerin hiç bir bilimsel dayanağı olmadan kimi zaman başarılı olma sebebi nedir ? Fallarda klasik olan sorular genelde bellidir bunlara örnek vermek gerekirse; istediğim üniversiteyi kazanabilecek miyim ? Aşk hayatım yoluna girecek mi ? Nazar veya büyü tesirinde miyim ?… İşin garip kısmı ise burada başlıyor falcılar bu sorulara genelde 5 üzerinden 4.2 civarında başarılı sayılabilecek bir ortalama ile doğru cevap veriyor. Bu cevaplar doğru olunca da haliyle insanlar devamını dinlemek istiyor. Barnum yada diğer adıyla Forer etkisi tam bu kısımda devreye giriyor, Barnum yada Forer etkisi adlı çalışma bireylerin özellikle kendilerine söylenmiş gibi söylenen fakat büyük çoğunluktaki insanlara uyacak kadar genel ve belirsiz kişilik betimlemelerine yüksek puan verme eğilimlerini anlatan bir gözlem.
Araştırma 1948 yılında B.R. Forer tarafından yapılmış araştırmada ilk olarak öğrencilere bir kağıt dağıtılıyor ve bu kağıtlarda öğrencilerin kişilik analizine dair birkaç bilgi yazıyor örnek vermek gerekirse onların güçlü olduğu, insanlara çabuk güvendiği ve benzeri şeyler.
Öğrenciler kağıtta yazan her tahmin için 1 ila 5 arasında bir puanlama yaparlar. Testin sonucunda her öğrencinin kağıdında yazanların 5 üzerinden 4.2 oranında eşleşmiştir. Bir bakıma B.R. Forer’i bir falcı olarak kabul edersek öğrencilerin karakter analizini başarılı bir şekilde yapmıştır. Çalışmanın sonucunda ise ortaya çıkan sonuç oldukça garip; insanların çok genel, hemen hemen herkese uyabilecek sözleri, biraz övücü bir dille ise rahatlıkla kendilerine özgüymüş gibi algılamaya eğilimli olduğu aşikardır. Tabii ki bu eğilimin sebebi insanların iyi şeyler duymaya olan ihtiyacıdır. Olumlu düşünceye ihtiyaç ve biriciklik yanılsaması ile açıklanan bu durum astroloji, grafoloji ve falcılık gibi pek çok bilimsel olmayan dalın başarılı olmasının ardında yatan sırdır.
B.R. Forer’in testini dilerseniz kendimize uygulayalım, tek yapmamız gereken aşağıda verilen tahminleri kendimize göre 1 ila 5 arası puanlandırmak;
- Gerçekten dostum diyebileceğiniz ve her şeyinizi çekinmeden anlatabileceğiniz insan sayısı 2-3 taneyi geçmez.
- Başkalarının sizi beğenmesine ve size hayran olmasına ihtiyaç duyuyorsunuz, ama aynı zamanda kendinize karşı eleştirel olmaya da eğilimlisiniz.
- Kişiliğinizin bazı zayıf yönleri var ama genelde olumlu yönleriniz sayesinde bunları kolaylıkla telafi etmeyi başarıyorsunuz.
- Kendi yararınıza çevirebileceğiniz halde kullanmadığınız çok büyük ve önemli bir kapasiteye sahipsiniz.
- Dışarıdan disiplinli ve özgüvenli gözükürken, içten içe biraz kaygılı ve güvensizsiniz. Nitekim bazen doğru kararı verip vermediğiniz ya da doğru şeyi yapıp yapmadığınız konusunda kafanızda ciddi şüpheler uyanıyor.
- Belli bir miktarda değişiklik ve farklılığı tercih ediyorsunuz; kısıtlamaların ve sınırlandırmaların içinde kalmak sizi mutsuz ediyor.
- Bağımsız bir düşünür olmakla gurur duyuyorsunuz, yeni fikirlere karşı kendinizi kapatmıyorsunuz ama başkalarının iddialarını yeterli tatmin edici kanıt olmadan kabul etmiyorsunuz.
- Başlarda soğuk biri gibi gözükseniz de karşınızdakine ısındığınızda çok konuşkan ve sıcakkanlı birine dönüşüyorsunuz.
- Bazı zamanlar dışadönük ve sosyalsiniz; bazı zamanlarsa içedönük bir kapalı kutu oluyorsunuz.
